Algemene Scoutingtermen
Insigne
Een insigne is een embleem dat op de scoutfit genaaid wordt. Het embleem geeft informatie over o.a. de regio en het onderdeel waarbij je hoort. Insignes laten ook zien welke vaardigheden je beheerst. Een insigne op zich heeft geen waarde, de geleerde vaardigheden kunnen handig zijn ;).
Installeren
De ceremonie waarbij het nieuwe lid de wet en belofte opzegt en hiermee officieel deel uit maakt van de Speltak. Hierbij worden ook de bijbehorende insignes opgespeld.
Overvliegen
De overgang van het ene onderdeel naar het volgende onderdeel. Overvliegers nemen daarbij meestal op een ludieke manier afscheid van het oude onderdeel en worden – op even ludieke manier – welkom geheten door het nieuwe.
Salueren
Tijdens de opening en het installeren wordt er bij verschillende onderdelen op de scouting-manier gesalueerd. Je salueert door van je rechterhand je duim over je pink te leggen en je drie middelste vingers omhoog te steken.
De drie vingers die je bij de opening opsteekt herinneren aan de drie dingen die je bij je installatie belooft. Je belooft dan je best te doen om:
- Een goede scout te zijn.
- Iedereen te helpen waar je kunt.
- Je te houden aan de scouting-wet.
De duim die je over je pink legt, symboliseert de sterke die de zwakke beschermt. De cirkel die ontstaat onder je duim en pink staat voor de wereld en herinnert je eraan dat alle mensen op de wereld bij elkaar horen.
Scout academy
Het systeem van persoonlijke ontwikkeling en deskundigheidsbevordering binnen Scouting Nederland voor leiding- en bestuursleden. Alle leidingleden van Salwega dienen modules van de Scout academy te volgen.
Scoutfit of uniform
Het tenue dat Salwegianen gedurende een opkomst dragen. De Scoutfit bestaat uit een blouse of trui met insignes, blauwe broek, Salwegadas en een pet/ baret. De Scoutfit sluit aan bij de gedachte dat iedereen gelijkwaardig is, ongeacht rang of stand, religie of huidskleur.
Speltak
Naam voor een leeftijdsgroep/ het onderdeel.
Wet en belofte
De belofte en de wet gaan over normen en waarden binnen en buiten Scouting. Tijdens de installatie belooft ieder lid zich aan die normen en waarden te houden.
Yell
(Ludieke) kreet, bijvoorbeeld om waardering uit te spreken (B.I.Z. Ondergoed, Bijzonder- Bijzonder- Bijzondergoed) of gewoon om te roepen Flintstone Flintstone go-go-go, jabadabadoe oink oink.
Speltak termen
Akela
De teamleider van de Horde.
Baloe/ Hathi/ Chill/ Kaa enz.
Namen van leidinggevenden bij de Horde, meestal gekozen uit Het Jungleboek van R. Kipling.
Gids
De ‘leider’ van een ‘nest’ (meestal een van de oudste welpen in het groepje).
Helper
De welp die de gids helpt en vervangt als de gids er niet is.
Hopman
De teamleider van de Troep.
Nest
Een subgroepje van welpen, dat tijdens de opkomsten ‘bij elkaar hoort’ en met elkaar optrekt.
Patrouille
Een subgroep binnen de Troep. Meestal ca 4-6 scouts, die tijdens de opkomsten ‘bij elkaar horen’ en met elkaar optrekken en die op kamp met elkaar in een tent slapen.
Ploeg
Een subgroep binnen het Vendel. Meestal ca 4-6 scouts, die tijdens de opkomsten ‘bij elkaar horen’ en met elkaar optrekken en die op kamp met elkaar in een tent slapen.
Patrouilleleider / Ploegleidster (PL)
De leider van een Ploeg of Patrouille (meestal een van de oudste en/of langst meedraaiende scouts). De PL wordt geholpen (en indien nodig vervangen) door de APL (assistent ploeg/patrouilleleider).
Raadsrots
Centrale punt bij opening en sluiting van de opkomsten (in Het Jungleboek is dit de plek waar alle ‘wolven’ bij elkaar komen om te vergaderen).
Vaandrig
Leider van de Troep.
Verkenner
Jeugdlid van de Troep.
Vetoz
Vendel Tot Ziens, de afsluitende groet van het Vendel.
Yalahiiiii
De kreet die de welpen uiten bij aanvang van de opkomst. Yalahii is wolventaal voor ‘Laten we gaan jagen’.
Op kamp
Bikken/afbikken
Bij aanvang van de maaltijd wordt een eetrijmpje opgezegd/ geschreeuwd: ‘Hap-hap-happer-de-hap. Bik-bik-bikker-de-bik. Eet smakelijk!’ Na afloop van de maaltijd wordt afgesloten met: ‘Wij hebben smakelijk gebikt en zijn aanmerkelijk aangedikt (en voor de afwas ongeschikt)!’
Bivak
Oorspronkelijk kamperen zonder tent (slapen onder een zeiltje), woord wordt soms ook gebruikt voor kortdurend kampje.
BMB
Bord, Mok en Bestek.
Bollebuiken
Meestal na de lunch een half uurtje liggen op je bed, om uit te rusten en nieuwe energie op te doen voor de rest van het programma.
Bonte avond
De avond op kamp waarop alle kinderen hun ‘uitzonderlijk’ talent mogen presenteren aan de groep. Meestal wordt in subgroepjes een leuke, gekke, stoere, knappe act opgevoerd.
Corvee
De taken die nu eenmaal moeten gebeuren….afwassen, opruimen, vegen, schoonmaken etc.
HIT
Hikes, Interessekampen en Trappersexpedities. Kampen die in het Paasweekend door Scouting Nederland worden georganiseerd, op verschillende plekken in het land.
Hudo
De hudo is hét alternatief voor als je op een plek kampeert waar geen wc in de buurt is. Het is veelal een gat in de grond met daarboven een gepionierd frame waarop je kunt zitten. Eventueel staan er ook zeilen omheen, voor de privacy van de toiletbezoeker. Hudo kan staan voor ‘houdt uw darmen open’ of ‘hurkdoos’ of ‘hier uw dagelijkse ontlasting’.
ISW/RSW/LSW
Interne Scouting Wedstrijden (ISW): binnen troep en vendel gehouden ‘wedstrijd’ tussen de ploegen/patrouilles om te bepalen wie er naar de RSW mag.
Regionale Scouting Wedstrijden (RSW): door de regio gehouden ploeg/patrouille wedstrijden. De nummers 1 en 2 van de RSW mogen de regio vertegenwoordigen op de LSW.
Landelijke Scouting Wedstrijden (LSW): Uit alle regio’s komen ploegen/patrouilles bij elkaar in Baarn (scoutcentrum Buitenzorg) om het tijdens het Pinksterweekend tegen elkaar op te nemen om de 1e plek te veroveren. Er staat elk jaar een thema centraal en binnen dit thema worden de kinderen getest op o.a. samenwerking, scoutingkennis en –vaardigheden, thema-presentatie, koken, sport- en spelactiviteiten.
Jamboree
Groot internationaal scoutingkamp dat iedere 4 jaar in een ander land wordt gehouden. Voor scouts van 14-17 jaar.
Keuken-, ploeg- of patrouillekist
Kist voor elke ploeg/ patrouille, met alle benodigde keukenspullen om te koken tijdens een kamp.
Lupa
LUnchPAkket.
Kosharetrail
Een nachtelijke hike in december van +/- 20 km door de bossen ergens in Nederland. Je loopt van een onbekend startpunt, bepakt met eigen bagage, a.d.h.v. diverse routetechnieken naar een onbekend eindpunt.
Scoutingtechnieken
Driepoot
De driepoot is een van de meest basale pionier-objecten en bestaat uit drie palen van ongeveer gelijke lengte of twee van gelijke lengte en een die korter of langer is. De driepoot dient als staander waarop dwarsbalken voor bijvoorbeeld een keuken kunnen worden bevestigd. Hij wordt gemaakt met een achtsjorring.
Fluitkoord
Het fluitkoord is een handig koord om allerlei zaken aan te hangen zoals een fluit, zakmes, kompas etc. Het wordt gemaakt van een bos katoendraad van 7 meter lang. Met behulp van 5 verschillende manieren van knopen ontstaat uiteindelijk een koord.
Frietzak
Een zelfgemaakt tentje, van landbouwplastic.
Hike
Een (wandel)tocht (al dan niet met rugzak). De route wordt gelopen door het volgen van diverse routetechnieken.
Pionieren
Het maken van bouwwerken en objecten van houten palen en touw met behulp van sjorringen (een soort knopen). Bij de Scouts en afdelingen van Salwega worden regelmatig keukens, vlotten, torens of bruggen gepionierd.
Routetechnieken
Bij het uitzetten van een hike (of speurtocht) zijn er oneindig veel manieren om de te volgen route te duiden. Hierbij kun je denken aan een lintjesroute waarbij lintjes in de bomen je de weg wijzen. Of de route kan op een stuk papier zijn weergegeven, hierbij kun je gebruik maken van bijvoorbeeld de kruispuntentechniek, de bolletje-pijltje techniek, een stripkaart en/of kompasrichtingen. Modernere technieken zijn de gps of een route die per sms of WhatsApp wordt doorgegeven.
Sjorring
Sjorringen zijn speciale knopen die gebruikt worden tijdens het pionieren. Bekende sjorringen zijn de kruissjorring, de achtsjorring, de steigersjorring en de diagonaalsjorring. Woelen Om te zorgen dat er geen speling meer zit in de sjorring ga je woelen.
Woelen
Om te zorgen dat er geen speling meer zit in de sjorring ga je woelen. Woelen houdt in dat je het touw tussen de twee palen om zich zelf heen gaat halen. Zo trek je het touw boven en onder en boven de dwarsbalk naar elkaar toe zodat de knoop strakker komt te zitten.
Typisch Salwega
Britse bulldog (BB en ook bekend onder de naam Hollandse Leeuw)
Dit is een ruige versie van het bekende kleuterrijmpje “Schipper mag ik overvaren”. De bedoeling is dat de groep van de ene kant van het veld naar de andere kant oversteekt. Halverwege staat een ‘tikker’ die ervoor moet zorgen dat de overstekers met beide voeten van de vloer komen.
Broodje 439
Dubbele boterham met ham, kaas, tomaat, komkommer, mayo en curry.
Een 8
Afkorting voor een 8-persoonstent, ook wel een ruimtevaarder genaamd.
Groepsdas
De donkergroene Salwegadas wordt door alle leden van Salwega gedragen. Aan de kleur van de das kunnen andere Scouts herkennen van welke groep iemand lid is. Sinds het moment van oprichting in 1911 dragen Salwegianen deze groene das.
JOTA
De Jamboree On The Air (JOTA) is een weekendkamp in oktober waarin scouts over de hele wereld contact met elkaar leggen via amateurradio. Salwega heeft hier jarenlang aan meegedaan. Met de komst van internet is het speciale karakter van de JOTA wat achterhaald en sindsdien houdt Salwega het eigen WISZZ-weekend.
Jubileumkamp
Als afsluiting van een lustrumjaar gaan de hordes, troep, vendel, afdelingen, stam en boomstam gezamenlijk op kamp ergens in Europa. In 2011, bij het 100-jarig bestaan van Salwega, ging de groep naar Engeland. Andere landen die werden bezocht zijn Duitsland, Frankrijk, België en Luxemburg.
Maarsbergen
In 1976 ging het landgoed Heidestein, waar Salwega vaak kampeerde, over naar het Utrechts Landschap en mocht de groep er niet langer kamperen. Via via kwamen Derk Tholen en Anton Riebeek in gesprek met George van Zinnicq Bergmann, bewoner van het Landgoed Maarsbergen. Vanaf 1977 heeft Salwega op Maarsbergen (goedkoop) gekampeerd, als tegenprestatie helpt Salwega mee met het bosonderhoud.
Nieuwjaarswandeling
Wandeling op de 1e zaterdag van het nieuwe jaar, waaraan alle jeugd-, leiding- en bestuursleden deelnemen. Ook de ouders zijn van harte welkom. De route voert door de bossen rondom Utrecht, onderweg is er soep en de tocht wordt afgesloten met stamppot in het PGA-huis.
PGA-huis
Afkorting van het Prins Gustaaf Adolf huis, een van de twee onderkomens van de Salwegagroep. Hier draaien de bevers, de hordes, afdeling 551, de stam en de boomstam.
Primus
Een type brander waar vroeger op gekookt werd. Inmiddels wordt, om veiligheidsredenen, gebruik gemaakt van gasbranders.
RH2 touwmachine
De naam van de Salwega-touwmachine, genoemd naar de makers van dit apparaat: Ruud Hochstenbach en Ron Hazendonk.
Gele/ rode/ groene lijnen
Termen die de lengte van het pioniertouw aangeven. Ieder touw is afgezet met één van deze kleuren, geel = 3 meter, rood = 5 meter en groen > 7 meter.
Salem
Komt van Salem aleikum, het werd door de verkenners aan het einde van de opkomst uitgesproken.
Salwega schokbeton
Havermoutpap waar de lepel rechtop in bleef staan. De pap werd ooit geserveerd op verkennerskamp. Het recept (ontbijt voor één patrouille): 6 liter melk met anderhalf pak havermout en veel suiker!
Sjors de Bosbaas
George van Zinnicq Bergmann werd in de groep al snel ‘Sjors’ genoemd. Als groepsonderdelen bosonderhoud komen plegen in Maarsbergen vertelt Sjors wat er aan hak-en snoeiwerk gedaan moet worden. Bovendien zorgt hij voor een lekkere maaltijd.
SLB-kamp
Een gezellig weekendkamp voor Stam, Leiding en Bestuur dat tot 2002 werd georganiseerd op Maarsbergen. Tijdens dit kamp werd ook de Algemeen Bestuursvergadering gehouden.
STE-prijs
In de zestiger jaren was het gebruikelijk om tijdens de verkennerszomerkampen dagelijks een kamptotem (wisselprijs) uit te reiken aan de patrouille die op die dag het meest zijn best had gedaan, door bijvoorbeeld de mooiste keuken te pionieren of de tent het netst op te ruimen. Later ontstond het idee om deze prijs ook uit te reiken voor andere memorabele prestaties. Elke dag tijdens het zomerkamp wordt een winnaar bekend gemaakt en wordt zijn/haar naam op de prijs vermeld. Inmiddels hebben vele onderdelen tijdens het zomerkamp een dagelijkse …STE-prijs. De prijzen worden als kampherinnering bewaard. Sinds 1991 bestaat er ook een …STE-prijs voor leiding- en bestuursleden. Zie hier het hele overzicht. Op de achterzijde zijn metalen plaatjes aangebracht met de jaartallen, de namen, en de reden van uitreiken.
Tilley
Een type stormlamp die meegenomen wordt op kamp. De lamp werkt op brandstof die onder druk wordt gebracht.
Vonkje
Wekelijkse digitale nieuwsbrief die alle Salwegaleden ontvangen, waarin per onderdeel een terugblik wordt gegeven op de afgelopen week. In het Vonkje staat ook belangrijke informatie over de activiteiten van komende week. Verschijnt doorgaans op maandagavond.
WISZZ
Groepsweekend in oktober waarin alle onderdelen activiteiten ondernemen rondom een insigne. Aan het einde van het kamp krijgt iedereen het insigne mee. Het WISZZ weekend is in de plaats gekomen van de JOTA, waar Salwega jarenlang aan mee heeft gedaan. De afkorting staat voor Weekend Insigne Salwega Zaterdag Zondag.